Wracasz do domu, liczysz na chwilę ciszy, natomiast Twój sąsiad hałasuje w najlepsze? A może przebywasz głównie w domu, ale odgłosy i dźwięki dobiegające z mieszkań lub posesji obok nie pozwalają Ci w spokoju wykonywać swoich obowiązków? Co możesz z tym zrobić?

Nie ma znaczenia czy mieszkamy w bloku czy w budynku wolnostojącym. Dom, w którym żyjemy jest jednym z najważniejszych miejsc naszej egzystencji. Powinniśmy znaleźć w nim prywatność, poczucie bezpieczeństwa, radość z życia rodzinnego, a także spokój i odpoczynek.

Przede wszystkim warto porozmawiać z uciążliwym sąsiadem. Jeżeli rozmowy nie przyniosą spodziewanego efektu warto wiedzieć jakie prawa nam przysługują, aby odzyskać spokój i ciszę we własnym domu.

Cisza nocna

W Polskim prawie nie zostało uregulowane pojęcie ciszy nocnej, wobec czego nie znajdziemy w przepisach ani definicji ciszy nocnej ani zakresu godzinowego, w jakich ona obowiązuje. Natomiast najczęściej możemy się spotkać z przedziałem pomiędzy godziną 22:00 a 6:00.

Ważne:

Każda spółdzielnia mieszkaniowa w regulaminie ma prawo ustalić inne godziny ciszy nocnej. Odmienne pory obowiązywania ciszy nocnej mogą być również wynikiem przyjętego zwyczaju.

Niewłaściwa pora na hałasowanie?

Czy oczekiwanie od sąsiadów pohamowania hałasów obowiązuje tylko podczas ciszy nocnej? Nie. W kodeksie wykroczeń znajdziemy artykuł, który odnosi się nie tylko do zakłócania spokoju w ciągu nocy, ale również w trakcie dnia.

Artykuł 51 § 1 kodeksu wykroczeń brzmi:

„kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca:

• spokój,
• porządek publiczny,
• spoczynek nocny albo
• wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym,

podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny” [1].

Tej samej karze podlegać będzie osoba, której działanie ma charakter chuligański bądź osoba pod wpływem alkoholu, środka odurzającego lub innej podobnie działającej substancji bądź środka [2].

Ważne:

Grzywna w obu przypadkach wynosić będzie od 100 do 500 zł [3].

Wykroczenie te można popełnić przykładowo poprzez:

• krzyki, awantury,
• włączanie głośnej muzyki,
• uciążliwy hałas,
• niewyłączenie uszkodzonej instalacji alarmowej czy
• nieuciszenie szczekającego psa.

Pamiętaj:

Zakłócanie spokoju sąsiadom jest bezprawne niezależnie od pory.

Pozew do sądu – immisja

Zastanówmy się, jak wyglądają inne nasze prawa w przypadku uciążliwych sąsiadów, którzy zakłócają nasz spokój różnymi dźwiękami. Czy oprócz kodeksu wykroczeń chronią nas jeszcze jakieś inne przepisy? Tak. Możemy skierować sprawę na drogę postępowania cywilnego.

Jeżeli po stronie uciążliwego sąsiada jest właściciel nieruchomości, wówczas chroni nas art. 144 kodeksu cywilnego, regulujący zakaz immisji.

Co to jest immisja? W doktrynie [4] opisuje się ją jako: działalność człowieka, skutkująca wprowadzeniem substancji fizykalnych bądź energii do:

• powietrza,
• wody,
• gleby lub
• ziemi.

Immisje mogą przybierać postać:

• stałą,
• ciekłą,
• gazową,
• zapachową,
• dźwiękową,
• wibracji,
• wilgoci,
• pary,
• pola lub fali elektromagnetycznych.

A więc wiemy już, że hałas to immisja.

Treść przepisu o zakazie immisji brzmi następująco:

„Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych” [5].

Przepis wskazuje, że zakłócanie spokoju musi odbywać się ponad przeciętną miarę. Z uwagi na to, że granice tego przepisu są nieostre, każda sytuacja wymaga odrębnej i szczegółowej analizy. Dokonując oceny należy mieć na uwadze zasady współżycia społecznego i normalne sytuacje życia codziennego.

Pamiętaj:

Nie możemy w sposób dowolny korzystać ze swojego domu bądź posesji. Odziaływanie na sąsiadów (tzw. immisje) nie mogą być uciążliwe.

Powinniśmy w sposób umiarkowany korzystać ze swojego prawa własności, czyli tak, aby nie zakłócać spokoju sąsiadom i nie narażać ich na nadmierną uciążliwość. Z drugiej strony wymaga się od sąsiadów znoszenia, do pewnego stopnia, naszego oddziaływania, jeżeli nie jest ono z naszej strony celowe.

Jakie środki ochrony prawnej Ci przysługują na drodze cywilnej?

Jako właściciel nieruchomości masz prawo wnieść pozew o zaniechanie naruszeń [6]. Pamiętaj, to na Tobie jako powodzie spoczywać będzie ciężar udowodnienia zakłócania spokoju.

Inną drogą prawa cywilnego jest wytoczenie powództwa o ochronę dóbr osobistych [7]. Pamiętajmy, że katalog dóbr osobistych wskazany w kodeksie cywilnym jest katalogiem otwartym, a więc można do niego włączyć prawo do spokojnego zamieszkiwania.

Eksmisja?

Jeszcze inną ścieżką prawną jest prawo żądania eksmisji uciążliwego lokatora, czyli najemcy lokalu lub osoby używającej lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności.

Jak stanowi przepis: „Jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia” [8].

Wnieść pozew do sądu ma prawo nie tylko właściciel lokalu, ale także każda inna osoba zamieszkująca w tym budynku (np. inny najemca) lub właściciel innego lokalu.

Ważne:

Nawet jednorazowe szczególnie rażące naruszenie porządku domowego lub czynienie uciążliwym korzystanie z innych lokali może być uznane przez sąd za wystarczającą przesłankę rozwiązania umowy najmu.