Odpoczynek pełni bardzo ważną rolę w naszym życiu. Czy wiesz ile czasu możesz na niego poświęcić będąc w pracy? Zapraszam do dalszej części artykułu, w której dowiesz się, czy przysługują Ci przerwy w pracy, w jakim wymiarze i na co możesz je przeznaczyć.

Przerwa śniadaniowa

Jeśli Twój dobowy wymiar czasu pracy jako pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, masz prawo do przerwy trwającej co najmniej 15 minut (tzw. przerwa śniadaniowa). Przerwa ta wlicza się do Twojego czasu pracy [1]. Możesz ją wykorzystać o każdej porze. Jeżeli pracujesz więcej niż 6 godzin w ciągu doby (np. 12) wciąż przysługuje Ci tylko jedna przerwa w wymiarze co najmniej 15 minut, chyba że co innego wynika z przepisów wewnątrzzakładowych Twojego pracodawcy (np. z regulaminu).

Jeżeli nie pracujesz na pełen etat to również przysługuje Ci przerwa 15 minutowa?
Odpowiedź brzmi: TAK, jeżeli będziesz pracował/a co najmniej 6 godzin w ciągu doby.

Pracodawca nie może zabronić pracownikowi skorzystania z przerwy 15-minutowej. Może natomiast ją wydłużyć, o czym poniżej.

Dodatkowa przerwa na lunch

Twój pracodawca może wprowadzić dodatkową przerwę w pracy [tzw. przerwa na lunch]. Może to być tylko jedna dodatkowa przerwa trwającą maksymalnie 60 minut. Przerwa taka, zgodnie z treścią kodeksu pracy, powinna być przeznaczona na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych [2]. Pracodawca może wprowadzić przerwę krótszą np. 30 minutową, natomiast nie może jej wydłużyć (maksymalny czas trwania to 60 minut). Czas przerwy na lunch nie wlicza się do Twojego czasu pracy, wobec czego nie przysługuje Ci za nią wynagrodzenie.

Ważne:
Przerwę na lunch musisz wykorzystać jednym ciągiem.

Przykład:

W przypadku, gdy pracodawca wyznaczył np. 40 minutową przerwę na lunch, nie możesz jej rozdzielić i skorzystać z tej przerwy w dwóch turach – każda po 20 minut.

Przerwa na lunch może być wprowadzona przez każdego pracodawcę. Nie ma znaczenia rodzaj wykonywanej pracy, czy wielkość firmy.

Pracodawca nie może wymagać od Ciebie wykonywania obowiązków pracowniczych podczas trwania Twojej przerwy.

Przerwa na lunch nie musi być obowiązkowa, natomiast decyduje o tym pracodawca regulując tę kwestię w aktach wewnątrzzakładowych. W takim przypadku pracodawca może wymagać od Ciebie zadeklarowania, czy będziesz korzystał/a z przerwy na lunch w danym okresie rozliczeniowym.

Pracodawca wprowadza przerwę na lunch:

• w układzie zbiorowym pracy lub
• regulaminie pracy albo
• w umowie o pracę (gdy nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie ma obowiązku ustalenia regulaminu).

Jeśli przerwa nie została uregulowana jako dobrowolna pracownik nie może odmówić jej wykorzystania. Wówczas nie możesz skrócić swojego czasu pracy i wyjść z firmy po przepracowanych 8 godzinach. Gdyby tak się stało pracodawca mógłby rozwiązać z Tobą umowę o pracę z uwagi na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych [3].

Galeria handlowa podczas przerwy?

Czy podczas przerwy w pracy możemy robić wszystko na co mamy ochotę? Przepisy kodeksu pracy [4] stanowią, że czas przerwy może być przeznaczony na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych.

Możemy się spotkać z różnymi interpretacjami tego przepisu:

• Najczęściej spotykane (i wydaje się, że najbardziej prawidłowe) stanowisko jest takie, że pracodawca nie może decydować o sposobie wykorzystania przerwy ani w kontekście czynności podejmowanych w tym czasie przez pracownika, ani miejsca, w którym korzysta on z przerwy [5].
  
• Można natomiast spotkać się z opinią, że czas, cel i miejsce wykorzystania przerw w pracy wyznacza nam pracodawca.
  Także na jednej z państwowych stron internetowych możemy znaleźć informację o tym, że: „prawo do decydowania o sposobie wykorzystania przerwy nie oznacza jednak, że w tym czasie można załatwić prywatne sprawy poza zakładem pracy, np. wyskoczyć na zakupy. O tym, czy można wykorzystać wolne poza zakładem pracy, decyduje już pracodawca. Ze względów bezpieczeństwa może zabronić wyjść poza teren firmy” [6].

Pamiętaj:

Czynności, jakie wykonujemy podczas przerwy w pracy nie mogą nam uniemożliwiać kontynuowania pracy po zakończeniu przerwy.

Połączone przerwy?

Czy przerwę śniadaniową można połączyć z przerwą na lunch? Brak jest przepisu, który zakazywałby takiego działania. Najlepiej, aby możliwość taka była przewidziana przez pracodawcę w układzie zbiorowym pracy, regulaminie albo w umowie o pracę.

Przerwa od pracy przy komputerze

Pracownik, który pracuje minimum 4 godziny przy komputerze ma prawo do dodatkowej co najmniej 5-minutowej przerwy od monitora, po każdej przepracowanej godzinie pracy przy obsłudze komputera [7]. Przerwa ta wlicza się do czasu pracy.

Jest to przerwa od pracy przy komputerze, a nie od pracy w ogóle.

Pracodawca może od Ciebie oczekiwać wykonywania innych obowiązków służbowych przy których nie jest wymagana obsługa komputera (np. zaniesienie dokumentów czy rozmawianie służbowo przez telefon).

Osoby niepełnosprawne

Jeżeli jesteś osobą niepełnosprawną przysługuje Ci dodatkowa, wliczana do czasu pracy, przerwa w wymiarze 15 minut [8].

Przerwa ta przysługuje na odpoczynek bądź gimnastykę usprawniającą.

Matki karmiące

Jeżeli jesteś matką karmiącą masz prawo do poniższych przerw wliczanych do czasu pracy [9]:

• dwóch przerw po 30 minut (2x30min),
• dwóch przerw po 45 minut (2x45min) – jeżeli karmisz więcej niż jedno dziecko.

Na Twój wniosek przerwy te mogą być połączone.

Wyjątki:

• jeżeli pracujesz dziennie krócej niż 4 godziny – nie przysługuje Ci przerwa na karmienie,
• jeżeli pracujesz nie więcej niż 6 godzin dziennie – przysługuje Ci tylko jedna przerwa na karmienie.