Na pewno wielu z nas otrzymało w swoim życiu mniejszą być większą darowiznę. Niektóre z nich wręczone od członków rodziny, często stanowiące formę wsparcia np. od rodziców bądź rodzeństwa, z okazji urodzin, czy ślubu. Nie każdy jest jednak świadomy tego, że jeżeli otrzymamy darowiznę od innej osoby, czy to w postaci pieniędzy czy rzeczy majątkowych, będziemy musieli zapłacić od niej należny podatek tj. podatek od spadków i darowizn. Dobrą informacją jest to, że wyróżniamy takie darowizny, od których nie będziemy zobowiązani płacić podatku.

Grupy podatkowe

Przede wszystkim od darowizny będziemy musieli zapłacić podatek, jeżeli przekroczy ona pewną, ściśle określoną wysokość. Wysokość ta określona jest odrębnie dla poszczególnych grup podatkowych.

Grupa 1

Zacznijmy od grupy podatkowej 1, do której zaliczamy:

• małżonka,
• zstępnych (tj. dzieci, wnuki, prawnuki),
• wstępnych (czyli rodziców, dziadków),
• rodzeństwo,
• pasierba,
• macochę,
• ojczyma,
• zięcia,
• synową,
• teściów.

W odniesieniu do tej grupy osób, kwota wolna od podatku (czyli kwota od której nie będziemy zobowiązani podatku płacić) to obecnie 9.637 zł.
Powyżej tej kwoty musimy złożyć deklarację do Urzędu Skarbowego i zapłacić należny podatek. Procent podatku jest ściśle związany z wysokością samej darowizny – im wyższa jest jej wartość, tym większy procent będziemy musieli od niej uiścić.

Grupa 0

Cenna informacja:
W grupie 1 możemy wyodrębnić grupę 0, do której należą:

• małżonek, 
• zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), 
• wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), 
• rodzeństwo,
• pasierb, 
• macocha,
• ojczym.

Dlaczego ta grupa jest tak istotna?

Każda darowizna od osób należących do grupy 0, bez względu na ich wysokość, może być zwolniona z opodatkowania.

Pamiętaj:
W przypadku, gdy kwota, którą otrzymacie od osoby należącej do grupy 0, np. od rodzica, dziadka, przekroczy kwotę zwolnioną od podatku czyli kwotę 9.637 zł, należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny (czyli od daty powstania obowiązku podatkowego) druk SD-Z2 do Urzędu Skarbowego.

Przykład:
Dostaniesz od rodziców samochód w kwocie przewyższającej 9.637 zł – aby nie płacić podatku od darowizny musisz w ciągu 6 miesięcy złożyć druk SD-Z2 do Urzędu Skarbowego.

Grupa 2

Do grupy 2 należą:

• zstępni rodzeństwa (kuzyni/rodzeństwo cioteczne),
• rodzeństwo rodziców (ciotki, wujowie),
• zstępni i małżonkowie pasierbów,
• małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków,
• małżonkowie rodzeństwa małżonków,
• małżonkowie innych zstępnych.

W tej grupie zwolnienie obowiązuje do kwoty 7.276 zł.
Powyżej tej kwoty jesteśmy zobowiązani złożyć formularz podatkowy SD-3 i zapłacić podatek od spadków i darowizn.

Grupa 3

• Do grupy 3 należy zaliczyć pozostałe osoby, które nie zostały wymienione w grupie 1 i 2 (np. znajomi, pracodawca) .

Dla tych osób kwota wolna od podatku to 4902 zł.
Powyżej tej kwoty jesteśmy zobowiązani złożyć formularz podatkowy SD-3 i zapłacić podatek od spadków i darowizn.

Sumowanie darowizn

Ważne:

Jeżeli otrzymałeś w ciągu 5lat kilka darowizn od osoby z danej grupy podatkowej (np. poprzez nabycie własności jakiejś rzeczy bądź pieniędzy) to kwoty otrzymanych darowizn sumują się

Przykład:

Otrzymałeś/aś 4 lata temu od dziadka (grupa podatkowa 0) kwotę 5.000 zł jako wsparcie finansowe na życie. Kwota ta jest niższa niż 9.637 zł dlatego nie musisz zgłaszać tego faktu do Urzędu Skarbowego. Po dwóch latach, dziadek wręczył Ci kwotę 7.000 zł na opłacenie studiów. W takiej sytuacji, obie darowizny należy do siebie dodać i zliczyć ich wartość, z uwagi na to, że zostały przekazane w ciągu ostatnich 5 lat. Jeżeli suma kwot przekroczy kwotę wolną od podatku, należy w ciągu 6 miesięcy zgłosić fakt otrzymania darowizny do Urzędu Skarbowego.

Z uwagi na to, że dziadek jest w grupie podatkowej 0, nie będziesz musiał/a zapłacić podatku, pod warunkiem, że w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny złożysz druk SD-Z2 do Urzędu Skarbowego.

Pamiętaj, że obowiązek ten istnieje wtedy gdy darowizna przekroczy kwotę wolną od podatku w wysokości 9.637 zł. Należy w takim przypadku zgłosić różnicę miedzy kwotą otrzymaną a kwotą wolną od podatku (w powyższym przykładzie będzie to kwota 2.363 zł).

Ważne:

Zgłoszeniu podlega jedynie wartość darowizny stanowiąca nadwyżkę nad kwotą wolną.

Konsekwencje niezgłoszenia informacji o darowiźnie do Urzędu Skarbowego

W przypadku, w którym dostaniesz darowiznę przekraczającą kwotę wolną od podatku i nie zgłosisz tego faktu do Urzędu Skarbowego, będziesz musiał/a zapłacić podatek na zasadach ogólnych. Wysokość takiego podatku może wynosić nawet 20% kwoty darowizny.

Obecnie formularze zgłoszenia darowizny możemy złożyć również drogą elektroniczną przez Portal Podatkowy (podatki.gov.pl).

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn.